Σήμερα οι Τέχνες φιλοξενούν τη συγγραφέα και αρθρογράφο Πόπη Δέδε - Δεσύλλα. Αφορμή το μυθιστόρημά της που φέρει τον τίτλο «Η δύναμη του πλίθινου σπιτιού» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Τόπος».
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Δέδε, πώς η επαγγελματική σας ιδιότητα και η ενασχόλησή σας με την αρθρογραφία συνδυάστηκαν με μια άλλη ιδιότητά σας τη συγγραφική; Τι ήταν αυτό που σας ώθησε στην πεζογραφία;
Υπήρχε το υλικό που ήθελα να καταγράψω και να το μεταδώσω και στη νέα γενιά.
Εντοπίζετε κοινά στοιχεία ανάμεσα στην αρθρογραφία και τη λογοτεχνική αποτύπωση ενός κειμένου;
Το κοινό στοιχείο είναι ο τρόπος γραφής. Όταν πρόκειται και για λογοτεχνική ιστορική μαρτυρία είναι και η απεικόνιση της πραγματικότητας.
Δέχεστε επιρροές από άλλους αγαπημένους σας συγγραφείς στο έργο σας;
Δεν μπορεί κάποιος να γίνει συγγραφέας αν δεν έχεις διαβάσει άλλους συγγραφείς.
Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς πέρα από την ίδια την ιστορία;
Οι ηθικές αξίες και η προσωπικότητα των ανθρώπων.
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο σκοπός της λογοτεχνίας; Τι προσφέρει στον άνθρωπο;
Η λογοτεχνία προσφέρει πνευματική απόλαυση. Ο αναγνώστης ταυτίζεται με τους ήρωες του βιβλίου. Γνωρίζει τις αρετές και τα πάθη των ανθρώπων, αποκτά κριτικό πνεύμα, ταξιδεύει σε άλλους τόπους και εποχές. Το βιβλίο μπορεί να είναι ο πιστός του σύντροφος.
Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας;
Ασφαλώς και διαβάζουν. Το βιβλίο έχει μια σταθερή αξία. Ωστόσο νομίζω ότι είναι μικρό το ποσοστό του αναγνωστικού κοινού. Ίσως να σφάλλω.
Είναι χρέος του κάθε δημιουργού να μοιράζεται το έργο του όταν το ολοκληρώσει; Εσείς στην προκειμένη περίπτωση, γιατί πήρατε την απόφαση να εκδώσετε το βιβλίο σας;
Η ευχή κάθε συγγραφέα είναι να γνωρίσει το έργο του το αναγνωστικό κοινό. Να κάνει τον αναγνώστη κοινωνό γεγονότων, εμπειριών και συναισθημάτων.
Ας αναφερθούμε σ’ αυτό. Πρόκειται για μυθιστόρημα που φέρει τον τίτλο «Η δύναμη του πλίθινου σπιτιού» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Τόπος». Πείτε μας δύο λόγια για το περιεχόμενό του. Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης πιάνοντας το βιβλίο αυτό στα χέρια του;
Αναφέρομαι στα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του ‘50 και του ‘60 στην επαρχία, τότε που τα παιδιά έρχονταν ξυπόλητα στο σχολείο μες στο καταχείμωνο. Επίσης, στα χρόνια της χούντας, στη Δημοκρατική Μεταπολίτευση και φθάνω ως τις μέρες μας. Καταγράφοντας την πορεία των προσώπων του βιβλίου στην επαρχία και αργότερα στην Αθήνα ξετυλίγεται σαν σε κινηματογραφική ταινία το κοινωνικό και πολιτικό κλίμα κάθε εποχής. Το βιβλίο είναι πολύπλευρο: ηθογραφικό, κοινωνικό και ιστορικά αιχμηρό. Ο αναγνώστης θα ανακαλύψει γεγονότα τα οποία θα τον συγκινήσουν, θα τον εντυπωσιάσουν και θα τον παραξενέψουν.
Ποιο υπήρξε το κίνητρο για να γράψετε την ιστορία που αφηγείστε; Ποια η πηγή της έμπνευσής σας;
Πηγή έμπνευσής μου ήταν η νοικοκυρά του υπαρκτού πλίθινου σπιτιού στις παρυφές μιας επαρχιακής πόλης. Δούλευε σε εργοστάσιο και στα χωράφια και συντηρούσε την οικογένεια με τα εννέα παιδιά αφού άντρας της ήταν εξόριστος και ανάπηρος εφόρου ζωής. Τη διέκρινε ορθολογισμός, σοφία, σύνεση, ευγένεια, εχεμύθεια και αλληλεγγύη. Ήταν το πρότυπο της γειτονιάς και το συναξάρι για κάθε πικραμένον.
Το δεύτερο κίνητρο που ήθελα να καταγράψω ήταν ο αποκλεισμός από τις εισαγωγικές εξετάσεις στις ανώτερες και ανώτατες σχολές τον Σεπτέμβριο του 1967, λίγους μήνες μετά την εγκαθίδρυση της χούντας. Αποκλείστηκαν οι μαθητές εκείνοι των οποίων οι γονείς ήταν αριστεροί ή θεωρούνταν αριστεροί.. Το μέτρο αυτό δεν δημοσιοποιήθηκε τότε και αμφισβητήθηκε ευρέως.
Γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τίτλο για το βιβλίο σας;
Ο τίτλος εναρμονίζεται απόλυτα με το περιεχόμενο του βιβλίου. Το πλίθινο σπίτι μοσχοβολούσε. Παρά το μεγάλο βιοποριστικό πρόβλημα που αντιμετώπιζε η οικογένεια μόνο τραγούδια άκουγες ολημερίς από τους ενοίκους του. Το πλίθινο σπίτι ανέδιδε αγάπη, αγωνιστικότητα, αλληλεγγύη. Και το πλίθινο σπίτι με δίδαξε ότι ευτυχία είναι η αγάπη.
Στο βιβλίο σας γράφετε ότι τα περιστατικά που περιγράφονται σ’ αυτό είναι όλα αληθινά αν και τα ονόματα των αναφερόμενων προσώπων είναι αλλαγμένα. Πόσο επίπονο είναι να αποτυπώνει κανείς την ιστορική πραγματικότητα και τι κινδύνους εγκυμονεί μία τέτοια ενέργεια;
Είναι χρέος μας να γράφουμε και να αποτυπώνουμε τα γεγονότα με αντικειμενικότητα χωρίς ιδεοληψία και προκατάληψη. Η ιστορία δεν παραγράφεται. Συγκρίνουμε το παρελθόν με το παρόν για να φτιάξουμε ένα καλύτερο μέλλον. Από αυτή την άποψη το παρόν είναι το παρελθόν και το μέλλον και δεν εγκυμονεί κανέναν κίνδυνο η αποτύπωση της ιστορικής αλήθειας. Ο συγγραφέας καταθέτει την ψυχή του.
Στην ιστορία που αφηγείστε φιλοξενείτε και κομμάτια του δικού σας εαυτού; Νιώσατε την ανάγκη να το κάνετε; Γιατί;
Κάθε συγγραφέας γράφει και για τον εαυτόν του. Υπέστην μεγάλη ταλαιπωρία από την ύπαρξη του πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων. Αν και επιτυχούσα σε διαγωνισμό, διορίστηκα με απόφαση του ΣΤΕ. Ωστόσο φρόντισα το βιβλίο μου να μην είναι αυτοβιογραφία. Πολλές εμπειρίες μου τις απέδωσα σε άλλα πρόσωπα. Το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων αποτελεί «ιδιαίτερη πληγή» για την Ελλάδα. Στιγμάτισε και άλλαξε την πορεία χιλιάδων ανθρώπων. Αρκεί να σας αναφέρω ότι και από ιδιωτικές επιχειρήσεις απολύονταν άνθρωποι ύστερα από έγγραφο της Ασφάλειας.
Υπάρχουν μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσω του βιβλίου σας αυτού και γιατί επιλέξατε να το πράξετε μέσω της συγκεκριμένης μυθοπλασίας η οποία, όπως ήδη αναφέρθηκε, δανείζεται πολλά στοιχεία από την ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα;
Η δύναμη του πλίθινου σπιτιού είναι η δύναμη του ανθρώπου να αντιστέκεται στους δύσκολους καιρούς. Είναι η δύναμη και η αγωνιστικότητα που χαρακτήριζε τους ενοίκους του σπιτιού. Αυτό είναι το μήνυμα με τη διαχρονική αξία που καταθέτω στο βιβλίο μου.
Αποπνέει αισιοδοξία τα βιβλίο σας; Επιδιώξατε μία τέτοια προοπτική και γιατί;
Δεν θα έγραφα ποτέ ένα βιβλίο που θα απέπνεε απαισιοδοξία και ηττοπάθεια.. Παρακολουθώντας την εξέλιξη των προσώπων του βιβλίου ο αναγνώστης θα συναντηθεί με την ελπίδα, την αγωνιστικότητα, τη δικαίωση. Και δεν το έπραξα τυχαία. Πολλαπλασιαστική είναι η δύναμη των ανθρώπων όταν συνδυάζεται με τιμιότητα και αλληλεγγύη.
Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωση και για το εφηβικό κοινό;
Απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και περισσότερο στη νέα γενιά στην οποία το αφιερώνω. Οι παλαιότεροι θα δουν στις σελίδες του εικόνες δικές τους, φίλων, και συγγενών τους. Οι νεότεροι θα γνωρίσουν «από μέσα» τι ταλάνισε τις προηγούμενες γενιές και τι ταλαιπωρεί τώρα και τη δική τους γενιά.
Γιατί επιλέξατε τις εκδόσεις «Τόπος» ως εκδοτικό σας σπίτι; Είστε ευχαριστημένη με την μέχρι τώρα συνεργασία σας;
Τα βιβλία των εκδόσεων «Τόπος» έχουν έντονο κοινωνικό και ιστορικό χρώμα.
Ετοιμάζετε κάτι νέο συγγραφικά ή είναι πολύ νωρίς ακόμα;
Δεν έχω αποφασίσει προς το παρόν.
Μια ευχή σας για το μέλλον.
Εύχομαι στην ύπαρξη μιας παγκόσμιας κινητοποίησης ώστε να εξαλειφθούν οι τρεις μάστιγες της ανθρωπότητας: ο πόλεμος, η πείνα και η καταστροφή του πλανήτη.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
«…..Όταν έβρεχε τα κεραμίδια έσταζαν και τα παιδιά έπρεπε να μετακινήσουν τα κρεβάτια τους. Ήταν το μόνο δυσάρεστο που ανέφερε από την παιδική της ηλικία η Χριστίνα.. Προσευχόταν, έλεγε, να μην βρέξει βράδυ και οι σταγόνες της βροχής πάνω από τα σκεπάσματα διακόψουν τον ύπνο της. Την ημέρα δεν υπήρχε πρόβλημα. Τοποθετούσαν τις λεκάνες πάνω στα κρεβάτια και μάζευαν τα νερά. Παρά ταύτα η Χριστίνα λάτρευε τη βροχή. Την θεωρούσε ζωογόνο δύναμη. Απολάμβανε τον ήχο της στα κεραμίδια ή στα τζάμια του σπιτιού. Την ήθελε παρέα της όταν διάβαζε και παρηγοριά στη μοναξιά της. Και το ουράνιο τόξο το εκλάμβανε σαν ένα χαμόγελο του ουρανού που εξέπεμπε αισιόδοξα μηνύματα.
Τα παιδιά κοιμούνταν σε στρώματα γεμάτα με άχυρο που το ανανέωναν κάθε χρόνο μετά τη συγκομιδή των σιτηρών».
Σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συνέντευξη και σας εύχομαι να είστε πάντα δημιουργική.
Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ.
Βιογραφικό:
Η Πόπη ∆έδε-∆εσύλλα γεννήθηκε στον Πύργο της Ηλείας και από το 1968 κατοικεί στην Αθήνα. Είναι απόφοιτη της Παντείου Σχολής και τελειόφοιτη της Νοµικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών. Έχει δίπλωµα Ιταλικής γλώσσας. Εργάστηκε επί τριάντα χρόνια στην ΕΡΤ. Πολλά άρθρα της, κυρίως ιστορικού και κοινωνικού περιεχομένου, έχουν δηµοσιευτεί στο εβδοµαδιαίο περιοδικό Ραδιοτηλεόραση, καθώς και στον επαρχιακό Τύπο. Μερικοί ενδεικτικοί τίτλοι: «Η Γενοκτονία των Αρµενίων», «Η Οδύσσεια των τσιγγάνων», «Χιροσίµα», «∆ίστοµο».
0 Σχόλια