Γιάννης Κοτζαμπάσης: "Η ποίηση είναι για όλους και σίγουρα για όσους ξέρουν ότι την έχουν ανάγκη"



Ο Γιάννης Κοτζαμπάσης είναι μαθηματικός και οικονομολόγος. Αρκετά πρόσφατα εισήχθη στον χώρο της λογοτεχνίας αποκτώντας μία ακόμα ιδιότητα, αυτή του συγγραφέα. Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν» και φέρει τον τίτλο «Περιγραφές». Θα μας μιλήσει γι' αυτό σήμερα στις Τέχνες στη συνέντευξη που ακολουθεί.

Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου



Κύριε Κοτζαμπάση, παρότι νέος σε ηλικία, οι σπουδές σας είναι άκρως ενδιαφέρουσες, αξιοθαύμαστες και πολύ σημαντικές. Πώς θα συστήνατε ο ίδιος τον εαυτό σας στο αναγνωστικό κοινό;

Για σχεδόν 20 χρόνια διδάσκω σε φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης ως μαθηματικός και οικονομολόγος. Έχω σπουδάσει οικονομικά, μαθηματικά, πολιτικές επιστήμες, μεταπτυχιακό στα οικονομικά και διδακτορικό στην πολιτική φιλοσοφία. Γενικότερα, μάλλον προσπαθώ να αποδείξω ότι αντιφατικά πράγματα μπορούν να συνδυαστούν!! Άλλωστε, τις περισσότερες φορές, όσα ορίζουμε ως αντιφατικά απλά χρειάζεται να τα επανα-νοηματοδοτήσουμε προκειμένου να ανακαλύψουμε την βαθύτερη ενότητά τους μέσα στις αντιθέσεις τους.

Βαθιά πολιτικοποιημένος. Αυτό ίσως είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι πολλοί θεωρούν την στράτευση σε πολιτικές ιδέες ως περιορισμό της ατομικότητάς τους. Όλα φυσικά εξαρτώνται από το περιεχόμενο των ιδεών. Ωστόσο, η αναζήτηση του βάθους της ατομικότητας του καθενός μας, δεν μας οδηγεί στην απομόνωση αλλά στην επικοινωνία με τους άλλους. Για αυτό γίνεται μόνο όταν σκεφτούμε την μοναδικότητά μας και ως αποτέλεσμα και όχι μόνο ως αιτία. Τότε είναι που μπορούμε να «απαλλαγούμε» από τον εαυτό μας και κατά περίεργο τρόπο να τον κερδίσουμε.

Διαβάζοντας κανείς το εξαιρετικά πλούσιο βιογραφικό σας μια εύλογη απορία γεννιέται. Πώς προέκυψε η αγάπη σας για τη λογοτεχνία;

Η επαφή μου με το διάβασμα ξεκινά από τη λογοτεχνία. Όχι με την ποίηση αλλά με το μυθιστόρημα. Ντοστογιέφσκι και Καμύ ήταν αρχικά οι αγαπημένοι. Ωστόσο, χωρίς να διαβάζω, τότε, ποίηση εν τέλει αυτός ήταν ο μόνος τρόπος έκφρασης που μου ταίριαζε.

Πιο συγκεκριμένα και παρότι άνθρωπος των θετικών επιστημών, δείχνετε ιδιαίτερη αδυναμία στην ποίηση. Πού οφείλεται αυτή;

Η ποίηση μπορεί, με τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε και να εξηγήσουμε το τι συμβαίνει, να δημιουργήσει ελλείψεις και υπαινιγμούς. Να δημιουργήσει μία σχέση της πραγματικότητας με κάτι βαθύτερο που κατοικεί στον άνθρωπο.

Η ποίηση ανθεί στις μέρες μας; Τι πιστεύετε; Προσφέρει το δικό της λιθαράκι στα γράμματα και τον πολιτισμό μας;

Είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί μία τέτοια ερώτηση. Σε καιρούς που τα νοήματα έχουν χαθεί είναι πολύ δύσκολο να ανθεί και ταυτόχρονα εξαιρετικά σημαντικό. Σε κάθε περίπτωση δεν νομίζω ότι είμαι ο πλέον κατάλληλος για να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση. Δε διαθέτω επαρκή γνώση του χώρου.

Τι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για εσάς;

Το όριο. Περισσότερο στους ανθρώπους και όχι στην φύση. Εκφράσεις της κίνησης έστω κι αν δεν καταλαβαίνουμε ότι είναι εκεί.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές; Δέχεστε επιρροές από το έργο τους στα δικά σας πονήματα;

Ο Ρίτσος, όλοι οι σουρεαλιστές, αλλά και Σεφέρης, Καβάφης. Νομίζω ότι ακόμη κι αν το αγνοούμε πάντα είμαστε επηρεασμένοι από κάποιον.

Το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα διαβάζει ποίηση σύγχρονων Ελλήνων ποιητών; Εκτιμά την προσπάθειά τους; Την αναγνωρίζει;

Πραγματικά θα ήθελα να πιστεύω πως ναι. Σίγουρα υπάρχει ανάγκη για μία τέτοια έκφραση και επικοινωνία.

Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι με την ολοένα και αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου διαβάζουν βιβλία στις μέρες μας;

Σίγουρα δεν έχουν πάψει να σκέφτονται. Είναι πιο σημαντικό να εκφράσουμε αυτό παρά να μετράμε πόσα βιβλία διαβάστηκαν.

Γιατί πήρατε την απόφαση να εκδώσετε το πρώτο σας βιβλίο;

Γιατί στα 42 κατάλαβα ότι δεν γίνεται αλλιώς.


Ας αναφερθούμε περισσότερο σ’ αυτό. Πρόκειται για μία ποιητική συλλογή που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2024 από τις εκδόσεις «Βακχικόν» και φέρει τον τίτλο «Περιγραφές». Πείτε μας δυο λόγια για το περιεχόμενό της. Τι θα διαβάσει ο αναγνώστης πιάνοντας το βιβλίο αυτό στα χέρια του;

Κείμενα που μιλούν για την οριακότητα στον άνθρωπο. Σχόλια και περιγραφές αδιεξόδων που όμως δεν γενούν μόνο καταστροφές ή διαστρεβλώσεις στον χαρακτήρα μας και στην σκέψη μας. Υπονοούν ότι πάντα υπάρχει κάτι παραπάνω είτε το θέλουμε είτε όχι. Τα κείμενά μου είναι άτιτλα εκτός από δύο. Αυτό γιατί δεν μιλούν για κάτι συγκεκριμένο, παρότι πάντα υπάρχει μία αφορμή, αλλά για όλα όσα υπονοεί το συγκεκριμένο.

Γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο τίτλο για το βιβλίο σας;

Περιγραφές αδιεξόδων ως όρια που αναπόφευκτα θα ξεπεραστούν, θα αλλάξουν, θα κινηθούν προς κάτι άλλο. Η περιγραφή εν τέλει δεν είναι όσο ουδέτερη νομίζουμε τις περισσότερες φορές. Δείχνει προοπτική, είναι ο τόπος που ξεκινάμε, το μέρος όπου καθορίζεται η αρχή μας.

Πόσα ποιήματα απαρτίζουν τη συλλογή σας;

22 μικρά κείμενα.

Υπάρχει κάποιο κοινό σημείο αναφοράς στα ποιήματά σας και ποιο είναι αυτό;

Εκτός από την έννοια του ορίου που είναι στο υπόβαθρο, η έννοια της όρασης ίσως με την σημασία της προοπτικής. Επίσης, πάλι στο υπόβαθρο, ένα ίζημα που αφήνουν πράγματα που δεν έχουμε κατανοήσει από τις εμπειρίες μας και τελικά όσο τα ερευνούμε κατασκευάζουμε διεξόδους. Η προσπάθεια κατανόησης, εν τέλει, των πραγμάτων και του εαυτού μας.

Η γραφή σας υπηρετεί στο σύνολό της τη σύγχρονη ελληνική ποίηση, η οποία είναι αδέσμευτη από οποιοδήποτε καλούπι μέτρου κι οποιαδήποτε ρίμα. Γιατί επιλέγετε αυτόν τον τρόπο γραφής και όχι τον παραδοσιακό;

Δε θα μπορούσα να γράψω σε διαφορετική μορφή. Η ρίμα και γενικότερα ο έμμετρος λόγος καταδεικνύουν ένα τρόπο προσήλωσης στα πράγματα που δεν με έλκυε ποτέ. Μέχρι τώρα τουλάχιστον.

Υπάρχουν μηνύματα που θέλετε να περάσετε οπωσδήποτε μέσα από τα ποιήματά σας;

Το «οπωσδήποτε» είναι πολύ μεγάλο και σοβαρό. Ελπίζω όσοι τα διαβάσουν να αισθανθούν αισθητική απόλαυση και να μπορέσουν να πουν κάτι βαθύτερο, δικό τους, που καταλήγει να είναι και βαθύτερα κοινό.

Το βιβλίο σας απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες ή μπορεί να αποτελέσει ανάγνωσμα και για το εφηβικό κοινό;

Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ αυτό. Νομίζω η ποίηση και γενικότερα η τέχνη είναι για όλους και σίγουρα για όσους ξέρουν ότι την έχουν ανάγκη. Οι έφηβοι είναι λίγο δύσκολο να το ξέρουν αλλά είναι αυτοί που πρέπει να μάθουν.

Είστε ευχαριστημένος από τη συνεργασία σας με το εκδοτικό σας σπίτι; Θεωρείτε πως ένας καλός εκδοτικός οίκος συμβάλει σημαντικά για την καλύτερη και επιτυχέστερη προώθηση ενός βιβλίου;

Είμαι πολύ ευχαριστημένος, νομίζω ήταν η καλύτερη επιλογή.

Μια ευχή σας για το μέλλον;

Να πω Ειρήνη στον κόσμο!! Ίσως είναι πολύ καλλιστεία αυτό!! Ωστόσο, με αυτά που γίνονται στην Παλαιστίνη, την Ουκρανία, το Σουδάν, είναι η πιο μεγάλη ευχή. Θα προτιμούσα βέβαια να ευχηθώ περισσότεροι άνθρωποι να αντιδράσουν σε όλα αυτά που γίνονται στον κόσμο μας. Ούτε η Ειρήνη, ούτε τίποτα άλλο δεν πρόκειται να έρθει από μόνο του.

Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε έναποίημα από το βιβλίο σας. 

Οι φίλοι συζητούν ψιθυριστά για τη σπηλιά που χορεύει πάνω
στο τραπέζι, ενώ δεκάδες νάρθηκες κυνηγούν τη μητέρα να
την κλείσουν μέσα τους για να χαθεί το τρίξιμο από τις ντουλάπες

Αιώνες άνοιξαν την πόρτα και με αυθάδεια έρπουν στο πάτωμα
του δωματίου
Η αλάνα αγωνίζεται να φτάσει το μπαλκόνι κι η ζέστη των παιδικών
καλοκαιριών συσσωρεύτηκε στα θεμέλια του σπιτιού
Αναθυμάμαι τώρα τα τρίγωνα που χάραζα στο ξύλο του κρεβατιού,
χωρίς να ξέρω πόσο συγκεκριμένο ήταν το νόημά τους, πως
έμπαινα μέσα τους καθώς μόνο εκεί έβρισκα δικαιωμένη τη μοναξιά

Κύριε Κοτζαμπάση, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτηση και σας εύχομαι καλή και δημιουργική συνέχεια.

Κι εγώ σας ευχαριστώ να είστε καλά.


Βιογραφικό:

Ο Γιάννης Κοτζαμπάσης σπούδασε Οικονομικά στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Πολιτικές Επιστήμες και Μαθηματικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στα Οικονομικά και διδακτορικού στην Πολιτική Φιλοσοφία. Ζει και εργάζεται στο κέντρο της Αθήνας ως καθηγητής σε φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης. Oι Περιγραφές είναι η πρώτη ποιητική του συλλογή.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια