Βιβλιοκριτική για το μυθιστόρημα "Νενικήκαμεν" του Πέτρου Πουρλιάκα

Συγγραφέας: Πέτρου Πουρλιάκα
Έτος έκδοσης: 2020
Σελ.: 300
Εκδόσεις: Πηγή

Γράφει ο Κώστας Τραχανάς

Πρόκειται για ένα καταπληκτικό ιστορικό μυθιστόρημα.

Oι Πέρσες πλησιάζουν στην αττική γη και η Αθήνα πρέπει να ζητήσει βοήθεια από τους Σπαρτιάτες. Ο ηµεροδρόµος Φειδιππίδης λαµβάνει εντολή να τρέξει έως τη Σπάρτη και να επιστρέψει σε περίπου τρεις µέρες στον Μαραθώνα σε µια απόσταση πεντακοσίων σαράντα χιλιοµέτρων. Παίρνει µέρος στη µάχη και κατόπιν διατάσσεται να ξανατρέξει (!) µέχρι την Αθήνα, ώστε να αναγγείλει το µήνυµα της νίκης. Είναι ο πρώτος Μαραθωνοδρόµος στην ιστορία!

Έντεκα χιλιάδες οπλίτες βαδίζουν γοργά, ανατολικά προς τον Μαραθώνα … Και ένας ημεροδρόμος, ο Φειδιππίδης τρέχει μόνος δυτικά προς την Κόρινθο με προορισμό την Σπάρτη τελείως αντιδιαμετρικά και κάπως ειρωνικά.

Ο αγώνας με τον χρόνο μόλις ξεκίνησε. Το μυαλό του πεντακάθαρο, το σώμα δυνατό και η ψυχή του καρφωμένη στο δρόμο … τίποτα άλλο, τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο.

Κάποτε το σώμα αδυνατεί να τρέξει έστω και λίγο στις κατηφόρες προς τη Νεμέα. Το μυαλό νικάει αυτόν τον πρώτο άνισο αγώνα. Το ηθικό πέφτει κατακόρυφα με τη ζέστη να ανεβαίνει επικίνδυνα. Η Αθήνα κινδυνεύει, και πιθανόν αυτό το κρυπτογραφημένο μήνυμα να είναι ζωτικής σημασίας για την πόλη. Πιθανόν; Σίγουρα θα είναι, και ο Φειδιππίδης δεν δικαιούται να μην το μεταφέρει στη στιγμή που πρέπει. Δεν δικαιούται να θέσει σε κίνδυνο έναν ολόκληρο πολιτισμό, μία πόλη-παράδειγμα και σύμβολο. Δεν δικαιούται παρά μόνο νερό και τροφή για το απίστευτα καταπονημένο σώμα του και τίποτε άλλο. Το βάρος αυτών των σκέψεων ελάφραινε τα πόδια του Αθηναίου ημεροδρόμου. Το ηθικό και πάλι είναι υψηλό περνώντας τώρα τη Νεμέα…για να πέσει λιπόθυμος λίγο πιο κάτω! Ο Φειδιππίδης σηκώνεται γεμάτος αίμα, σκόνη και ιδρώτα δίχως να γνωρίζει τη χρονική διάρκεια που ήταν στο έδαφος. Αυτό είναι που τον πανικοβάλλει. Πόσο χρόνο έχασε; Τα πόδια του είναι καλά ή χτύπησαν; Ευτυχώς το αίμα προέρχεται από το δεξί φρύδι .

Φαίνεται πως από εδώ και στο εξής έτσι θα καθοριστεί όλη η πορεία, με σκληρή μάχη μυαλού, σώματος και ψυχής, με το σώμα να καταρρέει, το μυαλό να παλεύει να σταματήσει αυτή την κατάρρευση και την ψυχή να καλείται να νικήσει, δηλαδή ο πνευματικός κόσμος να υπερνικήσει τον υλικό σ΄ έναν κατά τα άλλα υλικό κόσμο. Αυτό είναι άνισο και άδικο. Αυτό είναι ασύλληπτα σκληρό.

«...ο ήλιος είναι ψηλά … δεν πονάω… μόνο τρέχω… αυτό ξέρω να κάνω… είμαι ημεροδρόμος …είμαι ο Φειδιππίδης απ΄ τη Δεκέλεια … και αγαπώ την Εριφύλη απ΄ την Ελευσίνα… και όταν ο πόλεμος τελειώσει θα πάω να τη ζητήσω… Ο Πάνας λέει θα νικήσουμε .. Και οι Πέρσες στον Μαραθώνα».

Ο Φειδιππίδης είναι φανερά ότι χάνει το μυαλό του και είναι το μόνο τώρα που θα τον βοηθήσει, το μυαλό θα απέχει, το μυαλό χάνει, παραδίδεται στο εκθαμβωτικό φως της ψυχής… Το μυαλό παραμερίζει… Ο ρυθμός τρεξίματος ανεβαίνει, το σώμα τραυματίζεται, τα ματωμένα πόδια χειροτερεύουν, τα εσωτερικά όργανα υπερλειτουργούν επικίνδυνα, μα δεν εισακούγονται ! Οι εντολές τρέχουν προς τον εγκέφαλο, μα εκείνος απέχει… Τα μάτια βλέπουν μόνο μπροστά δίχως την περιφερειακή όραση και οι χτύποι των ποδιών εναρμονίζονται με εκείνους του αίματος. Ο ρυθμός ανεβαίνει.. Το σώμα διαλύεται και η Αθήνα είναι μακριά. Οι ημεροδρόμοι γνωρίζουν αυτά τα συμπτώματα, όταν το σώμα αρνείται να προμηθευτεί τροφή και νερό, είναι η αρχή του τέλους. Πώς να λογαριάσεις και πώς να πιάσεις έναν άνθρωπο που αντιμετωπίζει τον σκληρότερο και δυνατότερο αντίπαλο, τον ίδιο του τον εαυτό; Πώς να φέρεις στα μέτρα σου εκείνον που κοιτάει τον βαρκάρη κατάματα και περιφρονεί αρνούμενος να τον πληρώσει;

Ο Φειδιππίδης ούτως ή αλλιώς εδώ και μέρες διαβαίνει σε αχαρτογράφητες περιοχές, μακριά και πέρα απ΄ τις ψυχικές και σωματικές του δυνάμεις ανεβάζοντας συνεχώς τα όρια της αντοχής του…

Ο Φειδιππίδης δεν είναι μεγάλος ήρωας της εποχής του. Είναι ήρωας της δικής μας εποχής.

Έπραξε μονάχα το καθήκον του ως οπλίτης ημεροδρόμος του αθηναϊκού στρατού. Στα χρόνια του δεν γινόταν αγώνες προς τιμήν του. Είναι ο αγγελιοφόρος της νίκης . Του αντιστοιχεί ένα στα έντεκα χιλιάδες δαφνόφυλλα της νίκης στη μάχη του Μαραθώνα. Δεν είναι και λίγο.

Στους νεκρούς της μάχης οι Αθηναίοι απένειμαν ιδιαίτερες τιμές. Θάφτηκαν επιτόπου στον τύμβο του Μαραθώνα και ήταν εκατό ενενήντα δυο οπλίτες. Ο Φειδιππίδης έμελλε να είναι ο εκατοστός ενενηκοστός τρίτος νεκρός, που όμως δεν έπεσε εκεί, αλλά διακόσια στάδια πιο μακριά, στην Αθήνα. Και δεν έπεσε από εχθρικό σπαθί. Πέθανε απ΄ την εξάντληση…

Ο Φειδιππίδης έζησε σε μία εποχή τεράστιων αλλαγών στην ιστορία του παγκόσμιου πολιτισμού. Αμέσως μετά τη νίκη στον Μαραθώνα άνθησε, αφού είχε ήδη φυτρώσει, η πρώτη αληθινή, ίσως και τελευταία, Δημοκρατία στον κόσμο και ένας ανεπανάληπτος πολιτισμός: Ο ελληνικός.

Ήταν η εποχή της υπέρβασης στο πολίτευμα, τις τέχνες, τις επιστήμες, τη φιλοσοφία, την αναζήτηση.

Εκείνος ο ημεροδρόμος δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι αυτή η τελευταία του διαδρομή, από την Αθήνα στη Σπάρτη και πάλι πίσω έως τον Μαραθώνα και ύστερα στην Αθήνα, θα ζωντάνευε ύστερα από δυόμισι χιλιάδες χρόνια ή είκοσι πέντε αιώνες.

Πώς μπορείς άλλωστε να φανταστείς κάτι τέτοιο;

Έτρεξε δίχως πρόθεση υστεροφημίας, ερήμην θεατών, δόξας και τιμών. Έτρεξε από καθήκον.

Ο Φειδιππίδης δεν έχει τάφο με χρυσά κτερίσματα και μαρμάρινη επιγραφή. Δεν έχει καθόλου τάφο, καθότι οι ιδέες και οι πράξεις δεν θάβονται, αλλά παραμένουν στο διηνεκές μέχρις ότου φανούν χρήσιμες και αναγκαίες για τις επόμενες γενιές.

Παραμένουν σε εκείνη της φαρέτρα της ανθρωπότητας μαζί με τόσες άλλες ιδέες αναμένοντας ένα άξιο χέρι να τις τραβήξει .Το 1896 βρέθηκαν τα άξια χέρια, και βρέθηκαν κι άλλα, το 1982 και το 1992.

Και από τότε, ο Φειδιππίδης τρέχει σε κάθε πόλη που διεξάγεται Μαραθώνιος Δρόμος σαράντα δύο χιλιομέτρων και ας μην έχει προορισμό την αγαπημένη του Αθήνα.

Τρέχει κάθε φορά που προπονείται ένας δρομέας τα πρωινά ,τις νύχτες ,τα μεσημέρια, σε κάθε πεζοδρόμιο, άσφαλτο ή μονοπάτι του πλανήτη, με ζέστη, κρύο, χιόνι ή βροχή.

Ο Φειδιππίδης φθάνει στην Αθήνα και πίνει από το κρασί της αθανασίας. Νενικήκαμεν!

Οι Μοίρες τον θυσίασαν στην ανθρωπότητα.

Ο Φειδιππίδης τώρα πια δεν ματώνει ούτε ιδρώνει , επειδή είναι φως λευκό, άσβεστο και άφθαρτο, που λάμπει μέσα σε κάθε άνθρωπο που προσπαθεί το αδύνατο.

Διαβάστε το.

Ο Πέτρος Πουρλιάκας γεννήθηκε το 1969 στην Καστοριά, µε καταγωγή από το ορεινό χωριό Βλάστη. Υπηρέτησε στις Ειδικές Δυνάµεις του ΕΣ ως Καταδροµέας Αλεξιπτωτιστής. Είναι πρωτεργάτης και εµπνευστής των Διάπλων του Αιγαίου Πελάγους µε φουσκωτά σκάφη, που από το 1994 έως σήµερα (Οµάδα Αιγαίου) προσφέρουν εθελοντικά ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες στους νησιώτες µε τεράστια επιτυχία. Πέρασε τη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό Ωκεανό µε πλήρωµα έξι ατόµων σε ένα ταξίδι τεσσάρων µηνών από τον Πειραιά στην Αµερική µε ιστιοπλοϊκό σκάφος δώδεκα µέτρων, µε αποκλειστική χρήση πανιών στον Ωκεανό. Είναι κυβερνήτης ελικοπτέρου. Έχει ταξιδέψει µε όλα τα µέσα σε πάνω από εβδοµήντα χώρες σε όλη τη Γη. Είναι δροµέας αποστάσεων βουνού και ασφάλτου µε «διθυραµβικές» εγκαταλείψεις και σεµνούς τερµατισµούς σε πολλούς αγώνες, όπως τα 163 χµ. στα βουνά της Ροδόπης, στον Ευχίδειο Άθλο 107 χµ., τον Δόλιχο 257 χµ. και άλλους αγώνες, µικρούς και µεγάλους, µαραθώνιους και υπερµαραθώνιους. Άλλες εκδόσεις: Ποιητική συλλογή «Πνοές» (1996), ιδιωτική έκδοση, και «Πέρα από τις Στήλες» (2004), των εκδόσεων Λιβάνη.