Της αρέσει να δημιουργεί όμορφες εικόνες και να στέλνει τα δικά της όμορφα μηνύματα στους αναγνώστες μικρής ηλικίας. Γι' αυτό και το συγγραφικό της ενδιαφέρον είναι ξεκάθαρα στραμμένο στην παιδική λογοτεχνία. Μιλάμε για τη συγγραφέα Λίνα Κατσή που σήμερα φιλοξενούμε στις Τέχνες με αφορμή το πρώτο της βιβλίο με τίτλο “Ένα διαφορετικό σκοτάδι” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Γλαρόλυκοι”.
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Κατσή, γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων; Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να στρέψετε το ενδιαφέρον σας σ’ αυτό το, ομολογουμένως, απαιτητικό είδος της λογοτεχνίας;
Η απάντηση βρίσκεται πραγματικά στη δική μου παιδική ηλικία, που λάτρευα να βλέπω τις ζωγραφιές ενός παραμυθιού και να ταξιδεύω μέσα από αυτές. Επέλεξα να ασχοληθώ με τη συγκεκριμένη κατηγορία, γιατί θα ήθελα να δημιουργήσω όμορφες εικόνες και μηνύματα σε αυτήν την τρυφερή ηλικία.
Δεδομένου ότι τα παιδιά στη σημερινή εποχή μεγαλώνουν στην κοινωνία της απόλυτης τεχνολογίας, θεωρείτε πως μπορεί ακόμα το βιβλίο να έχει θέση στη ζωή τους; Έχει, δηλαδή, ακόμα τη δυνατότητα να ταξιδέψει την αθώα ψυχή τους και να πλάσει όμορφα και αρμονικά τον αμόλυντο κόσμο τους;
Παρόλο που ζούμε όντως στις εποχές που η τεχνολογία έχει υπάρξει στο απόγειο της εξέλιξής της, δεν μπορεί επουδενί να αντικαταστήσει τη μαγεία ενός βιβλίου. Ένα βιβλίο είναι ένας νέος κόσμος που μας ανοίγεται και μας καλεί να τον εξερευνήσουμε. Μα το βασικότερο είναι ότι εμείς επιλέγουμε πώς θα είναι ο ιδανικός αυτός κόσμος. Οφείλουμε σαν μεγαλύτεροι -αλλά και σαν τα εσωτερικά παιδιά που κρύβουμε στις ψυχές μας-, να μάθουμε και να δείξουμε στα παιδιά την πραγματική αξία που βρίσκουμε μέσα από την ανάγνωση ενός βιβλίου.
Έχετε υπόψιν σας κάποιο βιβλίο, που κατά τη γνώμη σας, πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσει κάθε παιδί;
Κατά τη γνώμη μου ένα παιδί έχει τη δική του κρίση, για να επιλέξει και να διαβάσει ό,τι εκείνο του φαίνεται ενδιαφέρον με τα δικά του κριτήρια. Παρόλα ταύτα, αν έπρεπε οπωσδήποτε να προτείνω κάποιο ανάγνωσμα, θα πρότεινα πράγματι με κλειστά μάτια το βιβλίο που μου άλλαξε εμένα την τότε δική μου οπτική. Το βιβλίο που προτείνω, λοιπόν, είναι “ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον” του συγγραφέα Ρίτσαρντ Μπάχ.
Εσάς ποιο υπήρξε το δικό σας αγαπημένο βιβλίο, όταν ήσασταν παιδί;
Άθελά μου σας απάντησα ήδη στην ερώτηση αυτή παραπάνω. “Ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον” συντρόφευε τα παιδικά μου χρόνια και έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη μου. Μέσα από μια υπέροχη αλληγορία περιγράφεται το θάρρος και η τόλμη που χρειάζεται να έχουμε στη ζωή μας, προκειμένου να επιτύχουμε όλα όσα ονειρευόμαστε.
Με βάση ποιο κριτήριο οφείλουν οι γονείς να επιλέγουν βιβλία για τα παιδιά τους;
Κατά τη γνώμη μου τα κριτήρια επιλογής ενός βιβλίου, για να συντροφεύσει ένα παιδί ποικίλουν. Αρχικά, είναι σημαντικό να υπάρχουν μηνύματα τα οποία θα οδηγήσουν το παιδί στη διαδικασία σκέψης και περισυλλογής. Ακόμη, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η αθωότητα και η ευαισθησία που διέπουν αυτή την τόσο τρυφερή ηλικία. Επομένως, είναι βασικό να μην υπάρχει έκδηλα βία, επιθετικότητα και καταστροφολογία. Ακριβώς λόγω της εύθραυστης και ευαίσθητης ηλικίας -οπότε και εγγράφονται πιο άμεσα όλες οι πληροφορίες που δέχονται- είναι καλό να αποφεύγεται οποιαδήποτε θεωρία περί διαφορετικού και να προωθείται μια αίσθηση “του ανήκειν” και ισοτιμία. Τέλος, ένα βασικό κριτήριο για ένα βιβλίο είναι να έχει όμορφες σχεδιασμένες εικόνες ώστε το παιδί να διαβάζει, αλλά και να μπορεί να φανταστεί πιο εύκολα την πλοκή που εκτυλίσσεται μπροστά του.
Υπάρχει κάποιο παιδικό βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει εσείς ως συγγραφέας, κι αν ναι, γιατί;
Δεν έχω κάποιο στο μυαλό μου, για να είμαι απόλυτα ειλικρινής.
Συγγραφέας, πλέον, παιδικής λογοτεχνίας, θέλω να μου πείτε από πού αντλείτε την έμπνευσή σας, για να δημιουργήσετε τους δικούς σας παραμυθένιους κόσμους;
Συγγραφέας; Χμμ... δε θα με αποκαλούσα έτσι. Πραγματικά, ακούγεται ένας εξαιρετικά βαρύγδουπος όρος, τον οποίο θαρρώ δεν έχω καταφέρει να προσεγγίσω ακόμα.
Όσον αφορά την έμπνευσή μου, έχει να κάνει με τον κόσμο, την κοινωνία και το πόσο διαφορετική θα ήθελα να ήταν σε καίρια ζητήματα.
Σας διακατέχει το άγχος, αν θα γίνει το έργο σας αποδεκτό από τα παιδιά;
Εννοείται! Θέλω τα παραμύθια μου να γίνουν αποδεκτά και να αρέσουν στους μικρούς μας φίλους, αλλά και να μπορέσουν να δουν τον εαυτό τους μέσα από τους ήρωές μου.
Όταν ξεκινήσατε να γράφετε, γνωρίζατε από την αρχή το τέλος της ιστορίας που θα αναπτύξετε ή αφήσατε τους ήρωές σας να οδηγήσουν την πένα σας στο τέλος που επιθυμούν εκείνοι;
Το συγκεκριμένο παραμύθι ήξερα ακριβώς πώς θα οδηγηθεί στο τέλος του. Ήταν σαν να το είχα ολοκληρώσει, πριν καν πιάσω την πένα και ξεκινήσω να γράφω την πρώτη παράγραφο.
Το βιβλίο που κρατώ στα χέρια μου φέρει τον τίτλο “Ένα διαφορετικό σκοτάδι” και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Γλαρόλυκοι”. Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτό.
Νιώθω πραγματικά ευλογημένη που το βιβλίο μου εκδόθηκε μέσω των “Γλαρόλυκων”, γιατί η συλλογή των βιβλίων τους ταιριάζει πολύ με το πώς σκέφτομαι κι εγώ. Είναι εξαιρετικοί στη δουλειά τους και όλοι μας είμαστε όντως σαν μια οικογένεια. Η ανάγκη τους να εκφράσουν τη δική τους απόγνωση για τα κακώς κείμενα που ζούμε, με έκαναν να τους αγαπήσω και να συνεχίζω τη συνεργασία μου μαζί τους. Όταν έδειξα στον Χρήστο Κουλαξίζη την ιστορία που έχετε στα χέρια σας, με μόνο ένα του βλέμμα ήξερα πως αργά ή γρήγορα αυτή μου η ιστορία θα κοσμήσει τη συλλογή των “Γλαρόλυκων”.
Πώς προέκυψε ο τίτλος της ιστορίας σας;
Είναι πραγματικά πολύ απλό. Οι περισσότεροι τίτλοι έργων μου -δημοσιευμένων και μη- έχουν να κάνουν με το αναπάντεχο. Τι πιο ασυνήθιστο από ένα σκοτάδι που φοβάται τους ανθρώπους, ενώ συνήθως γίνεται το αντίθετο;
“Μέσα στο σκοτάδι μπορείς να βρεις φωτεινές ψυχές”. Αυτό είναι, εν τέλει, το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στους μικρούς σας αναγνώστες μέσα από την ιστορία σας;
Αυτό που πραγματικά θα ήθελα να περάσω στους μικρούς μας φίλους είναι ότι μέσα από τις δυσκολίες της ζωής που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε κατά το πέρασμά της, πάντα θα υπάρχουν κοντά μας άνθρωποι που θα μας βγάλουν από το καβούκι μας και θα μας δίνουν τη νότα ελπίδας που χρειαζόμαστε, για να προχωρήσουμε. Ακόμα, θα ήθελα να επισημάνω την κλασική φράση, “μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλο του”.
Πού ακριβώς στοχεύετε ως συγγραφέας, στην ψυχαγωγία, στον προβληματισμό, στη διαπαιδαγώγηση του αναγνώστη ή σε κάτι άλλο;
Αυτό το ερώτημα έχει πολλές απαντήσεις, γιατί εξαρτάται από τους αναγνώστες. Σε μικρά παιδιά θέλω το βιβλίο μου να τα ψυχαγωγήσει, αλλά και να δημιουργήσει την ασφάλεια ότι δεν είναι μόνα τους. Ουσιαστικά, να μπορούν να έχουν το έργο μου συντροφιά τους σε ό,τι καλούνται να αντιμετωπίσουν.
Σε μεγαλύτερους αναγνώστες θέλω να εκμαιεύσω τον προβληματισμό για τη σύγχρονη εποχή και τις συνέπειες που μπορεί να επιφέρει αν συνεχιστεί να εξελίσσεται κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Στους γονείς θέλω να δώσω έναν δρόμο καθοδήγησης προς την κατανόηση μιας φοβίας που μπορεί να έχει το παιδί τους, ώστε να του σταθούν και να το βοηθήσουν να την αποδεχτεί και κατόπιν να την πολεμήσει.
Όπως κάθε παιδικό βιβλίο έτσι και το δικό σας συνοδεύεται από μια υπέροχη εικονογράφηση. Θεωρείτε πως ο συνδυασμός ιστορίας και εικόνας είναι απαραίτητος για την κατανόηση του παραμυθιού;
Στα περισσότερα παραμύθια οι εικόνες παίζουν σημαντικό ρόλο, καθώς κρατάνε ζωντανό το ενδιαφέρον των μικρών μας φίλων. Υπάρχουν βιβλία που δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν εικόνες για την κατανόηση του κειμένου. Είμαι πραγματικά πολύ τυχερή που στο δικό μου βιβλίο ο εικονογράφος ζωντάνεψε το δικό μου όραμα για το πώς σκεφτόμουν τους χαρακτήρες και την πλοκή.
Παρότι οι χαρακτήρες του βιβλίου σας είναι φανταστικοί, θα εντοπίσει ο αναγνώστης σ’ αυτούς στοιχεία της δικής σας προσωπικότητας;
Η αλήθεια είναι πως η φοβία για το σκοτάδι είναι μόνο ενδεικτική. Ο αναγνώστης ενδέχεται να παρατηρήσει συναισθήματα και πράξεις που καλούμαι να προβώ εγώ σε μια αρκετά στρεσογόνα κατάσταση.
Το βιβλίο σας σε ποιες ηλικίες απευθύνεται κυρίως;
Λόγω της διαχρονικότητας της συγκεκριμένης φοβίας, το βιβλίο μου απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες με έμφαση στην τρυφερή ηλικία των 4 χρονών και άνω.
Πιστεύετε ότι το βιβλίο σας μπορεί να διαβαστεί και από τους μεγάλους;
Βεβαίως! Ειδικά πιστεύω ότι μπορεί να διαβαστεί κυρίως από γονείς.
Είστε ευχαριστημένη με το εκδοτικό σας σπίτι;
Δε θα μπορούσα να ζητήσω κάτι καλύτερο. Πραγματικά είμαι ευγνώμων.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας διαβάσετε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο σας.
Κυρία Κατσή, σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη συζήτησή μας και σας εύχομαι πάντα όμορφες και παραμυθένιες εμπνεύσεις.
Εγώ σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας. Καλή συνέχεια!
0 Σχόλια