Γράφει ποίηση και πεζογραφία με το ίδιο πάθος, αλλά και την ίδια αγάπη. Άλλοτε απευθυνόμενη σε μικρά παιδιά, άλλοτε σε έφηβους και ενήλικες, αποτυπώνει την αλήθεια της κι έπειτα την εμπιστεύεται στους αναγνώστες της για να την ταξιδέψουν ακόμα περισσότερο και να την κάνουν κτήμα τους. Είναι η συγγραφέας και ποιήτρια Νίκη Σκουτέρη, η οποία σήμερα μας συστήνει στις Τέχνες το νέο της βιβλίο με τίτλο «Τριώνυμο Ερώτων», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κούρος».
Συνέντευξη στη Στέλλα Πετρίδου
Κυρία Σκουτέρη, καλώς ήρθατε για ακόμα μια φορά στις Τέχνες. Και βέβαια, δεν είστε μόνη. Φέρνετε μαζί σας και το νέο σας βιβλίο. Γιατί ποίηση αυτή τη φορά;
Καλώς σας βρήκα. Είμαι χαρούμενη που βρίσκομαι κοντά σας με τη νέα μου ποιητική συλλογή «τριώνυμο ερώτων». Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες είπε πως «Ποίηση είναι η έκφραση του ωραίου, διαμέσου λέξεων περίτεχνα υφασμένων μεταξύ τους» και η ρήση του αυτή με βρίσκει σύμφωνη. Κάτι που αποτυπώνεται στο χαρτί με αγάπη, δέος, τόλμη, με στίχους περίτεχνα υφασμένους μεταξύ τους, αποτελεί τρισήλια μέθεξη λόγου και ψυχής. Τα ποιήματα αυτά γράφθηκαν σε διάστημα τεσσάρων χρόνων και την κατάλληλη στιγμή αποφάσισα να βγουν στο φως.
Δεδομένου ότι η ποίηση αποτελεί το ξεγύμνωμα της ψυχής του δημιουργού και συμβάλει περισσότερο στην εξομολογητική αποτύπωση των συναισθημάτων του σε σχέση με τα άλλα είδη του λόγου, είναι κι αυτός ένας από τους λόγους που τρέφετε ιδιαίτερη αγάπη γι’ αυτήν;
Τρέφω ιδιαίτερη αγάπη για αυτήν και για έναν άλλο λόγο. Επειδή στην ποίηση, ο δημιουργός δεν μπορεί να μιλήσει ευθέως και ρητά χρησιμοποιεί εικόνες, σύμβολα και μεταφορές. Με τον τρόπο αυτό ο ποιητής δείχνει και εκφράζει την εμπειρία του ή τις επιθυμίες του, τα ασυνείδητα κίνητρα και συναισθήματά του. Με την εικονοπλασία, την αξιοποίηση συμβόλων, ενδεχομένως υπερρεαλιστικές, νοηματικές ή και λεκτικές αποτυπώσεις, μπορεί να αποκρύψει την ψυχή του ή να μην συμβάλει στην καθαρή εξομολογητική αποτύπωση των συναισθημάτων του, καλώντας έτσι τον αναγνώστη να αναστοχαστεί δημιουργικά στις εκφάνσεις της δικής του ζωής και των βιωμάτων και εμπειριών του, προκαλώντας αυτοσυνειδησία, συγκίνηση, θέλξη.
Αν σας ζητούσαν να χαρακτηρίσετε με τρεις λέξεις τον εαυτό σας ως δημιουργό, ποιες θα ήταν αυτές;
Ενσυναίσθηση, αυτοβελτίωση, στοχαστικότητα.
Κι αν σας ζητούσαν να χαρακτηρίσετε με τρεις λέξεις το έργο σας συνολικά, ποιες λέξεις θα χρησιμοποιούσατε;
Πολυεπίπεδο, αυθεντικό, πολλά υποσχόμενο.
Ποιο βιβλίο σας θα συστήνατε να διαβάσουν οι αναγνώστες και γιατί;
Δεν μπορώ να προτείνω κάποια από τα βιβλία μου, διότι ο κάθε αναγνώστης έχει τις δικές του προτιμήσεις, ανάλογα με τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τα ενδιαφέροντά του. Έχω γράψει παραμύθια, δύο συλλογές ποίησης, μία συλλογή διηγημάτων. Εντελώς διαφορετικά πονήματα μεταξύ τους. Κάθε αναγνώστης μπορεί να λατρεύει το ένα είδος και να απεχθάνεται κάποιο άλλο. Ας με γνωρίσουν και ας αποφασίσουν τι θα ήθελαν να διαβάσουν.
Μικροί ή μεγάλοι αναγνώστες; Ποιοι είναι οι πιο αγαπημένοι σας;
Κι εδώ δεν έχω κάποιους αγαπημένους αναγνώστες. Ανάλογα με το έργο μου, δημιουργημένο με αγάπη, ξενύχτι, κόπο, ελπίδα, ανάλογοι είναι και οι αναγνώστες. Τους αγαπώ και τους σέβομαι όλους. Θεωρώ πάντως ότι οι νεότεροι αναγνώστες είναι και οι πιο απαιτητικοί. Κι αυτό διότι η Παιδική Λογοτεχνία έχει κοινό δημιουργικό και χαρισματικό. Τα παιδιά διακρίνονται για την πλούσια φαντασία τους, την ευρηματικότητά τους, τον ευαίσθητο ψυχισμό τους, την ειλικρίνειά τους, την καθαρή ματιά τους, την αλήθεια τους και κυρίως τα στάδια ανάπτυξής τους στον συναισθηματικό, οπτικο-κινητικό, γλωσσικό, γνωστικό και κοινωνικό τομέα. Κι εδώ ακριβώς είναι η μεγαλύτερη πρόκληση. Να δημιουργήσεις έργο που θα ανταποκριθεί στον πολυποίκιλο ρόλο του μικρό αναγνώστη. Κι αυτό το λέω διότι πολλοί θεωρούν την Παιδική Λογοτεχνία κατώτερη της ποίησης και της πεζογραφίας. Κάτι που για μένα προσωπικά δεν ισχύει.
Ποιες οι εντυπώσεις σας για την απήχηση που έχει συνολικά το έργο σας στο αναγνωστικό κοινό; Είστε ικανοποιημένη απ’ αυτήν ή προσδοκάτε το κάτι παραπάνω;
Για τα χρόνια της συγγραφικής μου πορείας είμαι αρκετά ικανοποιημένη. Υπάρχουν αναγνώστες που με εκτιμούν και με εμπιστεύονται. Είναι η αλήθεια ότι κάθε συγγραφέας προσδοκά κι επιδιώκει την αναγνωσιμότητα, το κάτι παραπάνω. Προτιμώ να δημιουργώ και να κινούμαι σταθερά, με ταπείνωση, συνεχή προσπάθεια, αυτοβελτίωση, σεβασμό στο έργο του άλλου και με αγάπη στους αναγνώστες. Ο χρόνος ας κάνει τη δική του δουλειά κι εγώ τη δική μου.
Έχετε λάβει κριτικές για το έργο σας; Τις λαμβάνετε υπόψη;
Έχω λάβει αρκετές κριτικές για όλα τα έργα μου συνολικά. Τις λαμβάνω υπόψη, ακούγοντας και τα θετικά και τα αρνητικά. Η καλοπροαίρετη αρνητική κριτική βοηθά στο να βελτιώσουμε τις ικανότητες και δεξιότητές μας. Να αποφύγουμε μελλοντικά λάθη.
Το νέο σας βιβλίο κυκλοφόρησε το 2023 από τις εκδόσεις «Κούρος» και φέρει τον τίτλο «Τριώνυμο Ερώτων». Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλό του, «Η παρούσα ποιητική συλλογή απευθύνεται σε σένα αγαπητή αναγνώστρια και αγαπητέ αναγνώστη, όταν κάποτε, ίσως και τώρα, κρατούσες ή κρατάς από το χέρι τον έρωτα της ζωής σου κι ελκυόσουν ή έλκεσαι από τη γοητεία και την ομορφιά του. Διαβάζοντας τις σελίδες αυτές, ζήσε πάλι αυτό το ταξίδι στο φως και στο σκοτάδι, στη νίκη και στην ήττα, στην Ανάσταση κι εν τέλει στη Λύτρωση». Απευθύνεστε σε ενήλικες αποκλειστικά ή και σε έφηβους που πρωτοέρχονται σε επαφή με τον έρωτα και την αγνή του μορφή;
Ο έρωτας δεν κοιτά ηλικίες. Όπως μπορεί να ερωτευθεί ένας/μία έφηβος/η, έτσι ακριβώς μπορεί και ένας/μία ηλικιωμένος/η να ερωτευθεί. Η αγάπη, ο έρωτας, το καρδιοχτύπι, η χαρά του/της συντρόφου δίνουν ζωή και φτερά στον άνθρωπο, τον κάνουν ευτυχισμένο, για όσο διαρκεί ένας έρωτας τουλάχιστον. Οι έφηβοι/ες μάλιστα διακρίνονται για την αγνή αγάπη κι έλξη που μπορεί να αισθανθούν για τον/την άλλον/η. Ότι συναισθήματα και ψυχικές διακυμάνσεις περνά ένας ενήλικος, τα ίδια συναισθήματα και αντιδράσεις μπορεί να έχουν και τα νεαρά άτομα. Μόνο που σε πολλές περιπτώσεις ένας ενήλικος μπορεί να αντιμετωπίσει με περισσή σκέψη και ωρίμανση μια ερωτική του αποτυχία, από ότι έναν έφηβο που θα αντιδράσει περισσότερο συναισθηματικά. Το βιβλίο μου «τριώνυμο ερώτων» διαβάζεται και από αυτή την ευαίσθητη ηλικία της εφηβείας. Τότε που η καρδιά χτυπά με λαχτάρα, αγωνία, πάθος, έρωτα. Τότε που ο/η έφηβος αισθάνεται ότι από τα ερωτικά σκιρτήματα η καρδιά του θα «σπάσει» αν δεν βρει την ανταπόκριση, την αγάπη από τον/την σύντροφό του.
Πώς προέκυψε ο τίτλος του βιβλίου σας;
Ότι τίτλο και να έβρισκα δεν ήμουν απόλυτα ικανοποιημένη. Συζήτησα τον προβληματισμό μου αυτό με μία φίλη μου, που έχει πολλή αγάπη στα μαθηματικά. Μου υπέδειξε τη φράση τριώνυμο και το πόσο είναι σημαντικά τα μαθηματικά στη ζωή του ανθρώπου. Με έπεισε κι έτσι βαφτίστηκε η νέα μου ποιητική συλλογή «τριώνυμο ερώτων». Και η εξήγηση είναι η εξής: Το τριώνυμο είναι μία εξίσωση δευτέρου βαθμού. Δηλαδή η εξίσωση που έχει έναν άγνωστο, το Χ (που είναι το ζητούμενο, ο έρωτας) και η επίλυσή της (της εξίσωσης), οδηγεί σε δύο λύσεις, που είναι οι ερωτευμένοι ή η έκβαση του έρωτά τους. Μιλώντας πάντα με μαθηματικούς όρους, το μαθηματικό τριώνυμο, είναι ένα γινόμενο παραγόντων, όπως άλλωστε και ο Έρωτας. Η λύση ενός τριωνύμου στα μαθηματικά, όπως μου εξήγησε και η φίλη μου, ενδέχεται να οδηγήσει και σε μία μηδενική λύση, αυτή του Μη Έρωτα ή αλλιώς σε έναν ανεκπλήρωτο έρωτα.
Βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα τη σύνδεση ενός μαθηματικού όρου, με το περιεχόμενο της ποιητικής συλλογής μου, όπως εγώ την είχα εμπνευστεί και αποτυπώσει στο χαρτί. Σύμφωνα με τον Πυθαγόρα “Πάντα κατ’ αριθμόν γίγνονται”. Τα μαθηματικά αποτελούν τη βάση για την κατανόηση της εξέλιξης και τη σύνδεσή μας με τη δημιουργία του κόσμου. Κι ο έρωτας δεν μπορεί να είναι έξω από αυτό. Έτσι γεννήθηκε ο τίτλος και εύχομαι να ταξιδέψει το βιβλίο μου στις ψυχές των ανθρώπων και να το συνδέσει ο καθένας, όπως το έχει βιώσει και όπως το επιθυμεί.
Ποια υπήρξε η αφορμή για τη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου;
Η αφορμή είναι ο ίδιος ο έρωτας. Έρωτας βιωμένος, έρωτας φίλων και γνωστών, οι εμπειρίες μου στο πέρασμα του χρόνου. Ο έρωτας είναι η κινητήριος δύναμη στη ζωή του ανθρώπου και δε θα μπορούσα να μην τον αποτυπώσω με την πένα μου. Ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος μάλιστα είχε πει «Ο έρωτας είναι σαν τη θάλασσα. Χίλιοι τη χαίρονται, ένας την πληρώνει».
Μιλήστε μας αναλυτικότερα για το περιεχόμενο της συλλογής σας.
Αναφέρεται στην αναμέτρηση του υποκειμένου με τις βαθύτερες επιθυμίες της ψυχής και του σώματος. Την παράδοση σε έναν έρωτα ζωηφόρο, απόλυτο, ιδανικό, με συναισθηματική πληρότητα. Αλλά και τη θέση του υποκειμένου απέναντι στον υπαρξιακό αυτό έρωτα, με τους προβληματισμούς του, τις αγωνίες του, τα λάθη του. Η ποιητική αυτή συλλογή περιλαμβάνει την αναμέτρηση με τον εσωτερικό αθέατο κόσμο του κάθε ερωτευμένου, τη λήψη αποφάσεων. Είναι η στιγμή που ο κάθε άνθρωπος επανεκτιμά τη ζωή του, τους ανθρώπους του, ενσαρκώνει τις μύχιες σκέψεις του και τολμά την οριστική απόφαση της λύτρωσης και της Ανάστασης της ψυχής του.
Υπάρχει απόλυτος έρωτας; Τα ποιήματά σας αυτό ισχυρίζονται. Εσείς;
Λένε ότι ο απόλυτος έρωτας εμφανίζεται στη ζωή του ανθρώπου μόνο μια φορά και αν εμφανιστεί είναι για πάντα. Και συμφωνώ με αυτό. Όποια κατάληξη και αν έχει ένας απόλυτος έρωτας, οι ερωτευμένοι που τον έζησαν, μπορεί να συναντιούνται και πάλι στα όνειρά τους, στη σκέψη τους, σε οποιοδήποτε μαγικό σημείο του σύμπαντος. Κι αυτό διότι οι ψυχές τους μίλησαν, αγγίχθηκαν, εμπιστεύθηκαν, πόνεσαν, γέλασαν, ευτύχησαν. Απόλυτα και ειρηνικά. «Πρέπει να έχει κανείς έναν έρωτα, ένα μεγάλο έρωτα, για να του εξασφαλίζει άλλοθι στις αδικαιολόγητες απελπισίες που κυριεύουν όλους μας» είπε ο Αλμπέρ Καμύ. Και πολλοί έχουν πιστέψει κι έχουν ζήσει έναν μεγάλο και απόλυτο έρωτα.
Είναι και αυτά τα ποιήματά σας εξομολογητικά;
Ασφαλώς και υπάρχουν ποιήματά μου εξομολογητικά σε αυτήν την ποιητική συλλογή. Η ζωή έχει και έρωτα και πόνο, αισθήματα που τα έχουμε βιώσει στην ύπαρξή μας. Κι εγώ δε θα μπορούσα να είμαι έξω από αυτό.
Ελεύθερη η ποίησή σας, ελαφρώς μετρημένη κάποιες φορές και κάποιες άλλες πεζοποίηση; Γιατί;
Προτιμώ την ελεύθερη ποίηση, αν και πολλές φορές ανακαλύπτω ότι μπορώ να αποδώσω και ποιήματά μου μετρικά. Είναι η στιγμή που αισθάνομαι μια μελωδικότητα και μια μουσικότητα στον έρωτα και τότε αυθόρμητα τα ποιήματά μου γράφθηκαν με μέτρο και ρυθμό. Τα πεζογραφικά κείμενα λειτουργούν αλληγορικά, καθώς οι σκέψεις οι δικές μου ή ακόμα και οι σκέψεις των άλλων επεμβαίνουν στις διακυμάνσεις του έρωτα του υποκειμένου, για να απαλύνουν και να εξισορροπήσουν ψυχολογικές αναταράξεις. Ο Γουίλιαμ Σαίξπηρ είπε ότι «Ο έρωτας μπορεί να είναι το ωραιότερο όνειρο, αλλά και ο χειρότερος εφιάλτης». Και στο σημείο αυτό η πεζοποίηση εμφανίζεται σαν ένας φίλος, με υποστηρικτικό συμβουλευτικό ρόλο καλώντας τον αναγνώστη σε δημιουργικό αναστοχασμό της ζωής του, του έρωτά του, των συναισθημάτων του, ενθαρρύνοντάς τον μάλιστα να συνεχίσει την πορεία του στη ζωή. Είναι η στιγμή που ο κάθε αναγνώστης θα συνομιλήσει με τον εαυτό του, με τις σκέψεις της ποιήτριας. Είναι η στιγμή που ίσως προβληματιστεί και αναλογιστεί δικές του υπαρξιακές ανησυχίες, τις συμβάσεις του, τις αντιστάσεις του, τις δικές του αποφάσεις σε διλήμματα που του προέκυψαν.
Υπάρχουν μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από τα ποιήματά σας;
Στο οπισθόφυλλο της συλλογής μου γράφω ότι ο έρωτας έχει χαρακτηριστεί ιερός, μέγας, μυσταγωγός αλλά και φρενήρης και σκοτεινός και άλλα πολλά. Κρύβει ένα μεγαλείο που ανυψώνει τον άνθρωπο από τις γήινες δεσμεύσεις του, τον οδηγεί σε μονοπάτια αυτοολοκλήρωσης, πνευματικής και ψυχικής ελευθερίας. Με τον έρωτα ο άνθρωπος ξεχνά τον θάνατο και τη φθορά, γεύεται την χαρά και την ευτυχία, την απόλυτη ομορφιά του κόσμου γύρω του. Τα συναισθήματά του ξεχειλίζουν, τα όνειρά του μεγεθύνονται, ο χρόνος χάνει την αξία του. Ο άνθρωπος αισθάνεται δημιουργός της ίδιας της ζωής του, αυθεντικός, ειλικρινής, απόλυτα ερωτεύσιμος και ερωτευμένος. Δε νοείται όμως και έρωτας χωρίς πόνο, πόνο ψυχικό και βαθύ. Και κει ακριβώς βρίσκεται το μεγαλείο του ανθρώπου, στην αναγέννησή του, στην συγχωρητικότητά του, στην αληθινή αγάπη του για τον/την σύντροφό του. Η λογική του ισορροπεί με το συναίσθημά του, δίνοντάς του την ευκαιρία να διακρίνει το ουσιώδες από το επουσιώδες, να κατακτήσει το βαθύτερο νόημα της ζωής του, να επανεκτιμήσει τις υπαρξιακές και συναισθηματικές αναζητήσεις του. Να αποφασίσει για το φως της ζωής του και για την πορεία του σε αυτή τη ζωή, ακόμη και στο θάνατο. Κι αυτό σημαίνει να είσαι άνθρωπος.
Εκδόσεις «Κούρος» αυτή τη φορά. Ποιες οι εντυπώσεις σας από τη μέχρι τώρα συνεργασία σας;
Αυτό που κρατώ είναι το ζεστό χαμόγελο, η αμεσότητα, η επικοινωνία και η μετωπικότητα των εκδόσεων Κούρος. Το ότι όποια στιγμή είχα ανάγκη να συζητήσω μαζί τους κάτι που με προβληματίζει ή με δυσκολεύει, πάντα επικοινωνούσαν μαζί μου. Αυτό δημιουργεί μία αίσθηση εκτίμησης και σεβασμού προς τον δημιουργό, γεγονός που είναι πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη εμπιστοσύνης και των δύο μερών. Ευχαριστώ τόσο και τον εκδότη, κ. Δημήτρη Φύκιρη, όσο και την Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων των εκδόσεων Κούρος, κ. Σταυρούλα Βενιέρη, για την μέχρι τώρα άψογη συνεργασία μας.
Μια ευχή σας για το μέλλον που θα θέλατε να πραγματοποιηθεί;
Να έχω την υγεία μου, την αγάπη και την στήριξη της οικογένειάς μου. Έχοντας αυτά μπορώ να ανταποκριθώ στις όποιες προκλήσεις της ζωής.
Πριν κλείσουμε τη συζήτηση θα ήθελα να μας παραθέσετε ένα ποίημα από το βιβλίο σας.
Κυρία Σκουτέρη, σας ευχαριστώ και πάλι για την κουβέντα μας και σας εύχομαι καλή και δημιουργική συνέχεια σε ό,τι κι αν κάνετε.
Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ για την όμορφη αυτή συζήτησή μας και κυρίως για το ενδιαφέρον που δείχνετε για κάθε δημιουργό και το έργο του.
Βιογραφικό:
Η συγγραφέας Νίκη Σκουτέρη κατάγεται από την Λευκάδα.
Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης. Έχει μετεκπαιδευτεί στις Επιστήμες της Αγωγής (Μαράσλειο Διδασκαλείο) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατέχει δίπλωμα master of Science in Management of Educational Organisations του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Είναι Πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων της Μη Τυπικής Εκπαίδευσης του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. Εργάζεται ως Νηπιαγωγός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Πειραιά και σε δημόσιους φορείς του ΙΝΕΔΙΒΙΜ και σε ΔΙΕΚ.
Δημοσιεύει άρθρα σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων, τόσο ελληνικά, όσο και διεθνή.
Η ίδια είναι λογοτέχνιδα με αρκετά βραβεία, επαίνους και τιμητικές διακρίσεις από παγκόσμιους, πανελλήνιους και λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, τόσο στην ποίηση, όσο και στην πεζογραφία. Έργα της έχουν δημοσιευθεί σε ανθολογίες και σε συλλογικούς τόμους.
Έχει υπάρξει μέλος λογοτεχνικών επιτροπών των εκδόσεων Κέφαλος και της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών.
Είναι μέλος του Φιλολογικού Ομίλου Ελλάδος, της Εταιρείας Τεχνών Επιστήμης και Πολιτισμού Κερατσινίου, της Ζακυνθινής Εστίας Ελληνισμού, της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στην Αραβική, Ισπανική, Καταλανική, Σερβική, Αγγλική γλώσσα. Είναι παντρεμένη κι έχει δύο παιδιά.
Ενδεικτικά Έργα:
(2020). Οι βοηθοί του Συρτούλη.
Παραμύθι. Θεσσαλονίκη: Ωρίωνας.
(2020). 150 Χαϊκού της καρδιάς και του μυαλού. Ποιητική Συλλογή.
2η Έκδοση. Αθήνα: Κέφαλος.
(2021). Φυλλοβόλοι Πλάτανοι. Συλλογή Διηγημάτων. Αθήνα: Κέφαλος.
(2018). Ρεξούλης ο Τραγανούλης.
Παραμύθι. Αθήνα: Αυτοέκδοση, Ανοικτή Βιβλιοθήκη.
(2018). Ο λουλουδόκηπος του Ντίνου. Παραμύθι. Αθήνα: Αυτοέκδοση, easywriter.
(2019). O Aρλεκινοκλόουν κι ο Κλοουναρλεκίνος. Παραμύθι. Αθήνα: Αυτοέκδοση, Ανοικτή Βιβλιοθήκη.
0 Σχόλια