Τα Όρια της Τέχνης: Αντίσταση ή Υποταγή στην Αξιοθρήνητη Κοινωνία της Καταστολής
Η Τέχνη δεν έχει όρια. Το να προσπαθήσει κανείς να της θέσει περιορισμούς είναι σαν να προσπαθεί να περιορίσει τη φωτιά σε μια γυάλα. Η Τέχνη είναι η φλόγα που καίει τους ψεύτικους κόσμους που έχουν χτίσει για να φυλακίσουν τους ανθρώπους. Η Τέχνη δεν υποτάσσεται, δεν φοβάται τις κανονικότητες και δεν σιωπά μπροστά στις προσδοκίες μιας κοινωνίας που την προσπαθεί να την εκμεταλλευτεί.
Η Τέχνη προκαλεί, αποκαλύπτει, διαλύει τις αυταπάτες. Όσο κι αν προσπαθεί η «καθωσπρέπει» κοινωνία να τη φυλακίσει σε γυάλινα κλουβιά, η ίδια ξαναγεννιέται πιο δυνατή, πιο επιθετική. Στον κόσμο των δήθεν αξιών και της «πολιτικής ορθότητας», η Τέχνη αναδύεται ως η πιο επαναστατική φωνή. Γιατί η Τέχνη δεν είναι για να αποδείξει τίποτα σε κανέναν. Δεν είναι για να ταιριάζει στις αντιλήψεις του κάθε πολιτικού, του κάθε παραδεδεγμένου συστήματος.
Η Τέχνη είναι η πιο επικίνδυνη πρόκληση για τη μικρότητα των συστημάτων που προσπαθούν να την εγκλωβίσουν. Αυτή η κοινωνία, η δήθεν «ηθική» της, έχει ανάγκη να καταστείλει την Τέχνη, να τη στριμώξει σε προκαθορισμένα όρια. Αλλά όσο τη στιγματίζουν ως «υπερβολική», όσο την καταδικάζουν για τολμηρούς πειραματισμούς, τόσο εκείνη θα μεγαλώνει και θα αποκαλύπτει την αθλιότητα των θεσμών που την πολεμούν. Όσο προσπαθούν να την περιορίσουν, τόσο πιο δυναμική θα γίνεται.
Η Τέχνη δεν υπακούει, δεν ζητά άδεια και σίγουρα δεν προσαρμόζεται στις αναγκαίες «ευαισθησίες» της κοινωνίας. Όταν επιδιώκει την ελευθερία της, επιδιώκει την ανατροπή του κατεστημένου. Και το κατεστημένο, τρομοκρατημένο, αντί να την ακολουθήσει, προσπαθεί να την πνίξει. Μα η Τέχνη δεν πεθαίνει. Αντιθέτως, κάθε φορά που την καταπιέζεις, γεννάει νέες μορφές, πιο επιθετικές, πιο αυθεντικές.
Όποιος προσπαθεί να βάλει όρια στην Τέχνη, καταδικάζει τη δυνατότητα της αλήθειας να αναδυθεί ελεύθερη. Όποιος προσπαθεί να την υποτάξει σε κανόνες, είναι απλώς υπηρέτης του συστήματος της καταστολής. Κι όσο και αν φοβούνται οι «ευπρεπείς», η Τέχνη δεν έχει καμία ανάγκη από αυτούς. Γιατί η Τέχνη είναι η αδιάκοπη κραυγή εναντίον της υποκρισίας τους, η πιο σφοδρή πρόκληση στην ηθική τους.
Η Τέχνη δεν κατατάσσεται, δεν υπακούει και δεν υποτάσσεται. Και η προσπάθεια να την καταπιέσουν είναι η πιο φτηνή απόπειρα να κρυφτούν οι αδυναμίες και τα ψέματα που διαπράττουν εκείνοι που επιδιώκουν να τη φιμώσουν. Η Τέχνη είναι η πραγματική επανάσταση και κάθε φορά που προσπαθείς να την περιορίσεις, απλώς αποδεικνύεις πόσο φοβάσαι την αλήθεια της.
*Ο Χρίστος Χαλικιάς είναι εικαστικός καλλιτέχνης και σκηνοθέτης
0 Σχόλια